Вадим Грушевский - Исландские сказки / Íslensk ævintýri
Þetta virtist börnunum ekki mikil þraut, létu þó bræðurnir drjúgmannlegast, og þökkuðu þau karli fyrir sögu sína. Litlu þar á eftir leggur eldri bróðirinn Vilhjálmur á stað, en segir svo bróður sínum að ef þrír blóðdropar komi á hnífinn hans þegar hann borði einhvern tíma þá megi hann koma, því þá hafi farið fyrir sér sem hinum öðrum.
Hann heldur nú (вот держит он путь; halda – направляться) sem hann eftir gamla mannsins tilsögn vissi (как его старик научил: «как он из указаний старика узнал»; tilsögn – обучение; преподавание; указание) að leið lá (куда путь лежал /куда дорога вела/ = вот пошёл он дорогой, которую старик указал; leið – дорога; liggja – лежать; находиться; вести), og er ei getið um för hans (но о путешествии его ничего не известно: «не упоминается»; ei – не; geta – упоминать; för – путешествие), en eftir hér um bil þrjá daga (но примерно три дня спустя; bil – время; момент), svo sem svaraði ferð hans að steininum (что прошли с того времени, как он отправился к камню: «соответствовали его путешествию к камню»), þá kom blóðið á hníf Sigurðar (появилась кровь на ноже Сигурда). Honum brá mjög í brún (он очень встревожился; e-m bregður í brún – кто-л. удивляется; пугается; bregða – дёргаться; brún – бровь) og segir systur sinni (и говорит своей сестре) að hann verði að leggja á stað (что должен отправляться в путь), og gjörir sömu ráð fyrir við hana (и даёт ей такой же наказ) og bróðir hans hafði gjört (какой ему брат дал).
Hann heldur nú sem hann eftir gamla mannsins tilsögn vissi að leið lá, og er ei getið um för hans, en eftir hér um bil þrjá daga, svo sem svaraði ferð hans að steininum, þá kom blóðið á hníf Sigurðar. Honum brá mjög í brún og segir systur sinni að hann verði að leggja á stað, og gjörir sömu ráð fyrir við hana og bróðir hans hafði gjört.
Leggur hann nú á stað (вот отправляется он в путь) og fer allt á sömu leið (и всё происходит точно так же: «идёт всё по тому же пути»). Þá leggur systirin á stað (тогда отправляется сестра в путь), kemur að steininum (приходит к камню) og sér þar í kring ótölulegan grúa af steinum alla vega mynduðum (и видит там кругом бесчисленные груды камней разной формы; í kring – кругом; ótölulegur – бесчисленный; telja – считать; grúi – груда; скопище; mynda – образовывать; формировать), sumir líkir kistlum (некоторые похожи на сундуки; kistill – ящичек; сундучок; чемоданчик; горб), sumir skápum (другие – на шкафы; skápur – шкаф) o.s.frv (и т.п.; og svo framvegis – и так далее). Hún leggur að steininum (приближается она к камням) og fer að klifrast (и взбирается на них); heyrir hún þá mjög mikið mannamál (слышит она множество голосов: «языков») og þar á meðal þekkir hún róm bræðra sinna (и среди них распознаёт голоса своих братьев; þekkja – узнавать; rómur – голос). Ei að síður gætir hún þess að líta ekki við (несмотря на это смогла она не оглянуться; ei að síður – несмотря на; síður – меньше) og kemst upp á steininn (и добралась до валуна).
Leggur hann nú á stað og fer allt á sömu leið. Þá leggur systirin á stað, kemur að steininum og sér þar í kring ótölulegan grúa af steinum alla vega mynduðum, sumir líkir kistlum, sumir skápum o.s.frv. Hún leggur að steininum og fer að klifrast; heyrir hún þá mjög mikið mannamál og þar á meðal þekkir hún róm bræðra sinna. Ei að síður gætir hún þess að líta ekki við og kemst upp á steininn.
Fær hún þá mikið hrós hjá fuglinum fyrir staðfestu sína (очень её тогда птица хвалит: «получает она тогда большую похвалу от птицы» за её стойкость; hrós – похвала) og heitir henni (и обещает ей) að fræða hana um það (поведать ей о том; fræða – обучать; сообщать) er hún vilji (что она хочет /знать/). Henni verður fyrst fyrir að vilja lífga steinana (первое, что она пожелала – это оживить камни; e-m verður e-ð fyrir – кто-л. делает что-л. в первую очередь) og það fær hún (и это было ей позволено). Bendir fuglinn henni á einn (указывает ей птица на один /камень/; benda e-m á e-ð – указывать кому-л. на что-л.; обратить чьё-л. внимание на что-л.) og segir (и говорит) að ef hún vissi (что если она знает) hver þar væri (кто там есть) þá mundi hún vilja koma af honum steinhamnum (тогда избавит она его от каменного обличья; koma e-u af – искоренить что-л.; steinhamur – каменный облик; каменная оболочка; hamur – шкура; кожа; оперение; обличье; образ; настроение). – Án þess að orðlengja það (без долгих разговоров; orðlengja – долго говорить; orð – слово; lengja – продлевать) lífgar hún alla (оживляет она всех) og þakka þeir henni lífgjöfina (и благодарят они её за спасение).
Fær hún þá mikið hrós hjá fuglinum fyrir staðfestu sína og heitir henni að fræða hana um það er hún vilji. Henni verður fyrst fyrir að vilja lífga steinana og það fær hún. Bendir fuglinn henni á einn og segir að ef hún vissi hver þar væri þá mundi hún vilja koma af honum steinhamnum. – Án þess að orðlengja það lífgar hún alla og þakka þeir henni lífgjöfina.
Því næst (затем: «этому ближайшее») spyr hún fuglinn (спрашивает она птицу) til hverra þau systkinin hafi ætt sína að rekja (к кому ей с братьями свой род возводить; systkin – брат и сестра; братья и сёстры; rekja – следовать; развивать; возводить) eða hverjir séu foreldrar þeirra (или кто их родители). Fuglinn segir (птица говорит) að þau séu börn konungsins í landinu (что они дети короля страны) og greinir frá (и рассказывает о том; greina frá e-u – сообщать о чём-л.) hvernig systurnar hafi að farið (как сёстры поступили) þegar þau fæddust (когда они родились). Líka getur hann um við þau (также упоминает она им) að móðir þeirra sé ennþá á lífi hjá ljóninu (что мать их ещё в живых со львом: «при льве»), en sé orðin nær dauða en lífi (но уже больше мертва, чем жива; dauður – мёртвый; dauði – смерть) bæði af hryggð (от печали) og skorti á öllu góðu (и лишений: «недостатка всего хорошего»; skortur – недостаток).
Því næst spyr hún fuglinn til hverra þau systkinin hafi ætt sína að rekja eða hverjir séu foreldrar þeirra. Fuglinn segir að þau séu börn konungsins í landinu og greinir frá hvernig systurnar hafi að farið þegar þau fæddust. Líka getur hann um við þau að móðir þeirra sé ennþá á lífi hjá ljóninu, en sé orðin nær dauða en lífi bæði af hryggð og skorti á öllu góðu.
Í steini þeim sem fuglinn hafði vísað henni á (среди тех камней, которые птица ей указала) var hinn tíguglegasti konungsson (был тот светлейший принц; tígulegur – видный; представительный). Hann leit strax ástarauga til lífgjafa síns (он сразу стал смотреть ласковым взглядом на свою спасительницу; strax – сразу; ástarauga – ласковый взгляд; ást – любовь; lífgjafi – спаситель) og leist hverju vel á annað (и они понравились друг другу; e-m líst vel á e-n – кому-л. нравится что-л.; líta – глядеть; lítast – выглядеть). Hafði hann einkum haft með sér það er (то, что он особенного имел при себе; einkum – особо; специально) var í hinum kistlamynduðu steinum (было в том камне в форме сундука); voru það kassar fullir með dýrgripi (это были ящики полные сокровищ; kassi – ящик; dýrgripur – ценная вещь; сокровище; dýr – дорогой; gripur – предмет).
Í steini þeim sem fuglinn hafði vísað henni á var hinn tíguglegasti konungsson. Hann leit strax ástarauga til lífgjafa síns og leist hverju vel á annað. Hafði hann einkum haft með sér það er var í hinum kistlamynduðu steinum; voru það kassar fullir með dýrgripi.
Eftir að fuglinn hafði frætt um það (после того, как птица поведала о том; fræða – информировать) er menn girntust að vita (что люди желали знать; girnast – страстно желать; вожделеть), þá leggja systkinin á stað (отправились братья с сестрой в путь) og þessi eini konungsson með þeim (и этот принц с ними). Þau fara inn í borgina (они входят в город), fá sér verkfæri (добывают себе орудие; verkfæri – орудие; инструмент; verk – работа; færi – случай; возможность; силы) og brjóta gat á múrinn á húsi því (и смогли сломать стену того хлева; múr – стена) hvar ljónið var inni (где был лев).
Eftir að fuglinn hafði frætt um það er menn girntust að vita, þá leggja systkinin á stað og þessi eini konungsson með þeim. Þau fara inn í borgina, fá sér verkfæri og brjóta gat á múrinn á húsi því hvar ljónið var inni.
Fundu þau þar móður sína í öngviti (нашли они там их мать в обмороке; öngvit – обморок; öng– – не; vit – сознание), því hún hafði hrædd orðið (потому что она испугалась: «стала испуганной») við aðgang þeirra að brjóta múrinn (когда они с грохотом стену выламывали; aðgangur – шум; грохот). Lifnaði hún samt við (очнулась она всё же; lifna – очнуться; ожить); færðu þau hana í almennileg föt (одели её в приличную одежду; færa e-n í – одевать кого-л.; almennilegur – хороший; приличный; достойный) og lögðu síðan að konungshöllinni (и отправились тогда во дворец к королю) og báðu sér orðlofs að tala við hann (и испросили позволения поговорить с ним = аудиенции; orðlof – разрешение; lof – позволение). Þetta veittist þeim (она им была пожалована), og þá segjast þau nú (и рассказали они тогда) vera komin börnin hans með móður sína úr ljónsbælinu (что они: «пришли» дети его со своей матерью из львиного логова; ljónsbæli – логово льва; bæli – логово; нора; гнездо; лачуга; ветхий дом) og láta hann vita allt (и рассказали ему всё) sem fuglinn hafði frætt þau á (что им птица поведала).
Fundu þau þar móður sína í öngviti, því hún hafði hrædd orðið við aðgang þeirra að brjóta múrinn. Lifnaði hún samt við; færðu þau hana í almennileg föt og lögðu síðan að konungshöllinni og báðu sér orðlofs að tala við hann. Þetta veittist þeim, og þá segjast þau nú vera komin börnin hans með móður sína úr ljónsbælinu og láta hann vita allt sem fuglinn hafði frætt þau á.
Síðan var haldinn rannsóknarréttur yfir systrum drottningar (потом состоялся суд над сёстрами королевы; rannsóknarréttur – инквизиция; rannsókn – обследование; расследование; исследование; réttur – право; суд); kom þá upp hið sanna (и вся правда: «правдивое» выяснилась; sannur – правдивый). Var þeim þá kastað inn til sama ljónsins (бросили их тогда к тому же льву) sem reif þær og tætti í sundur (который разорвал их на клочки; tæta e-n í sundur – порвать кого-л. на кусочки).
